Jak szybko porównać ceny w Polsce z innymi krajami?

Często chcielibyśmy porównać obecne ceny w Polsce z innym krajem. Wyszukiwarka na pierwszych stronach odniesie nas najprawdopodobniej do artykułów, które nie dostarczają najbardziej aktualnych danych, a poza tym są informacją już przetworzoną, z drugiej ręki. Dlatego najlepszy sposób jest następujący: 

1. wchodzimy na stronę OECD z tabelą porównawczych indeksów cenowych .

2. Mamy tabelę, w której: 

* etykietami wierszy są nazwy krajów, które chcemy porównać z krajem bazowym,

* etykietami kolumn są nazwy krajów wraz z ich walutą - chodzi o kraj bazowy. Zaczynamy od kolumn - szukamy etykiety naszego kraju z walutą, czyli Poland PLN. 

3. Po znalezieniu kolumny szukamy wiersza z etykietą Poland.

4. Zauważmy, że przecięcie wiersza i kolumny daje 100. To jest indeks porównawczy a 100 poziom odniesienia.

5. W kolumnie Poland PLN znajdują się indeksy porównawcze krajów OECD w stosunku do Polski. Np. chcemy sprawdzić o ile różnią się ceny w Niemczech. Szukamy wiersza Germany i sprawdzamy liczbę na przecięciu z kolumną Poland. Obecnie (10.2022) wynosi 177:

 To znaczy, że w październiku 2022 ceny towarów i usług ogólnie były wyższe w Niemczech o 77% niż w Polsce. Jeżeli kupujemy w Polsce coś za 1 zł, to w Niemczech kupimy to samo - średnio biorąc - za 1,77 zł. Oczywiście oznacza to, że najpierw musimy zamienić 1 zł na pewną ilość euro - tutaj byłoby to ok. 0,21 EUR. Czyli gdyby w obu krajach ceny były identyczne, to zapłacilibyśmy 0,21 EUR. W rzeczywistości jednak zapłacimy 0,37 EUR (0,21*1,77 = 0,372), co wynika m.in. z wyższych zarobków i większego bogactwa Niemców.

Możemy to nawet sprawdzić zaczynając porównanie od strony Niemiec. Na przecięciu kolumny Germany EUR i wiersza Poland dostaniemy w tym samym miesiącu 57. To znaczy w Polsce jest o 43% taniej (57/100-1 = -0,43). Dlaczego nie -77%? Bo procentowy wzrost nie odpowiada procentowi spadku. Wiemy, że cena wzrosła z 0,21 EUR do 0,37 EUR (+77%). Powiedzmy teraz, że ją obniżamy z powrotem do 0,21 EUR. To znaczy, że cena spadnie o 0,21/0,37 - 1 = -43%. Czyli dokładnie tyle, ile przewidywaliśmy.  

6. Łatwiej porównamy ceny po ściągnięciu pliku w formacie .CSV lub Excel (wybieramy opcję Export w lewym górnym rogu i wybieramy format).

7. W arkuszu kalkulacyjnym (nie musi być to oczywiście Excel) szukamy pola Country currency i filtrujemy po Poland.

8. Szukamy pola Country i znowu Germany. 

9. Szukamy pola Value. Widzimy, że 177, czyli to samo, co w wersji online.

10. Inny przykład: poszukajmy USA (United States) ceny są wyższe o 130% (Value = 230).

11. Posortujmy pole Value rosnąco. Okazuje się, że w tej liście tylko dwa kraje mają niższe ceny od Polski: Turcja (-36%) i Kolumbia (-24%).

Dodatek

Zainteresowanych dokładną metodologią obliczania PPP odsyłam do dokumentacji OECD. Pokazany w tym wpisie porównawczy indeks poziomu cen (ang. Comparative Price Index)  nazywany jest tam Indeksem poziomu cen (Price Level Index - PLI). 

PLI = PPP / kurs waluty y wyrażony w walucie x,

PPP = cena dóbr w walucie x / cena dóbr w walucie y,

Przykład:

PPP = cena chleba w euro w Niemczech / cena chleba w złotych w Polsce = 1,5 EUR / 4 PLN = 0.375 EUR / PLN.

kurs złotego w euro = 0,21 [EUR/PLN].

PLI = 0,375 [EUR/PLN] / 0,21 [EUR/PLN] = 1,79.

PKN - aktualizacja wyceny

Ponieważ Orlen znowu pokazał większe zyski, tak że EPS wynosi obecnie ok. 40 zł, to wycena się podniesie. Jednak dodatkowo zrobiłem 3 poprawki. Po pierwsze podniosłem współczynnik wypłaty do 15%, tak że w 2023 dywidenda może wynieść 6 zł brutto. Po drugie podniosłem koszt kapitału dla zysków rezydualnych z 9,6% do 10,5%. Wg moich obliczeń klasyczny CAPM faktycznie daje 9,6% dla PKN, ale po uwzględnieniu kapitału ludzkiego (wzrostu wynagrodzeń - zob. Czy trój-betowy CAPM wyjaśnia stopy zwrotu?) oraz ryzyka międzyokresowego (spreadu między rentownością długoterminową a krótkoterminową - zob. Spread między długo- a krótkoterminową stopą procentową) koszt kapitału własnego rośnie o ok. 1 pkt proc. Po trzecie obniżyłem rezydualny wzrost zysków w Scenariuszu 2 z 4 do 3%. Ktoś może powiedzieć, że sobie sztucznie obniżyłem, żeby wycena mi pasowała. Ale de facto chodzi o coś innego, mianowicie cel inflacyjny NBP powinien wynosić 2,5% (podkreślam - powinien wg założeń polityki tej instytucji). Dodatkowe 0,5 pktu proc. wynika z tego, że cel inflacyjny może być rozumiany jako mediana, a średnia może być większa. Odpowiedź na pytanie, dlaczego zakładam max wzrost na poziomie średniej inflacji zawarłem w poprzednim wpisie.   

Jeszcze kwestia dlaczego zwiększyłem współczynnik wypłaty do 15%. Jest to subiektywne odczucie, że spółka będzie naciskana by wypłacać większą dywidendę i 6 zł w kolejnym roku powinno być w zasięgu możliwości. Jednocześnie zapowiadano, że 4 zł dywidendy to minimum. 

W sumie dostałem średnią wycenę 65 zł. W Scenariuszu 1 dla założenia rezydualnego wzrostu g = 1%, wartość wyniosła 60 zł, a dla g = 3% 71 zł. W Scenariuszu 2, tj. z prowizją 0,2%, jest to odpowiednio 58 i 68 zł. Obecnie kurs znajduje się w tych rejonach (64-65 zł), więc racjonalnie. 

Pamiętajmy, że jest to wycena tylko na dziś, a więc uwzględnia bieżącą sytuację. Jutro wycena może być już zupełnie inna. Przykładowo, gdyby współczynnik wypłaty zwiększyć do 25%, to wartość rośnie do ponad 100 zł. Jest to ciągle "spółka polityczna", a to oznacza, że każda wypowiedź polityka będzie pociągać kurs w jakimś kierunku. Niestety może być wykorzystywane przez nich samych, więc ryzyko jest tu podwójne.

Link do obliczeń: Wycena DDF - PKN